Twee Nederlandse ondernemers zetten de aanval in op Craigslist, het Marktplaats van de Verenigde Staten. Het zijn Bob van Dijk, CEO van het Zuid-Afrikaanse Naspers, en Arean van Veelen, Chief Technology Officer (CTO) van OfferUp. Als wapen gebruiken beiden mobiele apps die veel gebruiksvriendelijker zijn dan het twintig jaar oude Craigslist.
Internetpionier Craigslist “is rijp voor disruptie”, aldus Van Dijk in een zeldzaam interview met The Wall Street Journal. “De mobiele generatie van nu heeft geen zin in interactie met een klungelige website uit de jaren negentig.”
Naspers investeerde vorig jaar honderd miljoen dollar in Letgo, een nieuwe Amerikaanse mobiele marktplaats die ook actief is in Nederland. Kort daarna openden Van Dijk en de zijnen een eigen investeringsfonds in San Francisco om meer voeling te houden met Silicon Valley.
Letgo, dat begin 2015 van start ging, laat zijn gebruikers met een paar kliks foto’s en korte toelichtingen posten van huisraad, kleding, auto’s of laptops waar zij vanaf willen. Net als Marktplaats zoekt de app de potentiële kopers binnen een straal naar keuze rond de woonplaats van de verkoper. Beide partijen moeten een eigen profiel aanmaken, waardoor de app betere bescherming biedt dan Craigslist tegen malafide kopers en verkopers.
Gebrek aan innovatie
OfferUp werkt net zo, en al sinds 2011. CTO Van Veelen en CEO Nick Huzar hebben hun app onder de pet gehouden totdat hij goed functioneerde. “Wij wilden zeker zijn dat we onszelf niet voorbij zouden hollen,” zeiden zij in een recent interview met zakenblad Forbes. OfferUp haalde eerder deze maand 119 miljoen dollar op bij externe investeerders, waarmee de waardering uitkwam op meer dan 1 miljard dollar. Een heuse unicorn dus.
Ook gemeten naar transacties is OfferUp volgens Huzar en Van Veelen veel groter dan Letgo. Alleen al vorig jaar zou er voor 2,9 miljard dollar aan goederen via hun app van eigenaar zijn veranderd. Letgo kwam vorig jaar niet verder dan een bescheiden 25 miljoen dollar, aldus oprichter Alec Oxenford in een interview met TechCrunch. Daar staat tegenover dat Oxenford ook het brein is achter OLX, inmiddels marktleider in online rubrieksadvertenties in India en Brazilië.
Ook hij haalt impliciet uit naar Craigslist. "Er is een gebrek aan innovatie bij platforms voor rubrieksadvertenties in de VS, vooral in hun geschiktheid voor smartphones", aldus Oxenford. Letgo is druk met een "agressieve marketingcampagne" om meer Amerikaanse klanten te winnen. Volgens Oxenford behoort Letgo in de VS, Turkije, Zweden, Noorwegen, Italië, Spanje en Nieuw-Zeeland al tot de toptien favoriete shopping-apps in Google Play.
Naspers: mediabondgenoot van de Apartheid
"De VS is als markt overduidelijk extreem interessant," aldus Bob van Dijk. "Maar het wemelt er ook van de concurrenten." De 43-jarige Nederlander is sinds april 2014 CEO van Naspers. Eerder werkte hij voor Marktplaats, eBay in Nederland en Duitsland en voor het Noorse Schibsted. Behalve met online platforms voor rubrieksadvertenties concurreren apps als Letgo en OfferUp ook met veilinghuizen als eBay en webwinkels als Amazon.
Behalve in OLX heeft Naspers belangen in het Indiase Flipkart, het Russische Mail.ru en het Chinese Tencent. Naspers kocht zijn 34 procent in Tencent in 2001 voor 34 miljoen dollar. Inmiddels is het belang 87 miljard dollar waard, meer dan de beurswaarde van Naspers zelf.
De Zuid-Afrikaanse onderneming heeft een opmerkelijke geschiedenis. Naspers staat voor De Nationale Pers Beperkt, opgericht in 1915 in Stellenbosch als uitgever van een krant in het Afrikaans. De Nationale Pers groeide uit tot hét orgaan van de Nasionale Party van Suid-Afrika, de grote gangmaker van de Apartheid tussen witten, zwarten en kleurlingen die Zuid-Afrika van 1948 tot 1994 beheerste.
Gewapende vrede
Traditionele media maken inmiddels nog maar 5 procent uit van Naspers' activiteiten. Video-entertainment is goed voor bijna 28 procent van de omzet en e-commerce, waartoe Letgo behoort, voor iets minder dan 22 procent. De meeste omzet - 44,3 procent - komt uit de Tencent-dividenden, die Naspers gebruikt als cashcow voor overnames en investeringen.
Onder Van Dijk zoekt Naspers wereldwijd de confrontatie met concurrenten als Amazon en eBay. Maar met een van hen sloot hij begin vorig jaar een gewapende vrede: met het Noorse Schibsted, zijn oude werkgever en volgens vele analisten een "wereldleider" in de overgang van print naar online media. De Noren trokken zich toen terug uit enkele opkomende economieën en begonnen joint ventures met Naspers in Brazilië, Indonesië, Thailand en Bangladesh.
Schibsted is een van de weinige uitgevers van papieren kranten die een geslaagde overgang heeft gemaakt naar het digitale universum. Dankzij een leger van 150 techneuten, vorig jaar gerekruteerd, is Schibsted ook de enige traditionele uitgever die in eigen huis nieuwe online toepassingen kan ontwikkelen.
Deze nerds ploeteren vooral op beeldherkenning en zelflerende software om de online platforms voor rubrieksadvertenties, waarin Schibsted wereldwijd tot de top drie behoort, verder te verbeteren. Deze platforms verzorgen inmiddels 40 procent van Schibsteds omzet, tegen 26 procent drie jaar geleden, en 80 procent van de winst.
